„Aktywni obywatele i aktywne obywatelki” – to hasło, pod którym odbył się kolejny Kongres Osób z Niepełnosprawnościami. To coroczne, piąte już spotkanie, na którym ponad czterysta osób z niepełnosprawnościami zastanawiało się, jakie działania należy podjąć w celu zwiększenia aktywności obywatelskiej osób z niepełnosprawnościami.

KONWENTY REGIONALNE

Od 4 lat  ogólnopolski Kongres poprzedzany jest regionalnymi Konwentami. W tym roku takich Konwentów odbyło się 11, a uczestniczyło w nich w sumie ponad pięćset osób. W czasie spotkań dyskutowano o sprawach ważnych dla lokalnych środowisk osób z niepełnosprawnościami.

Wydarzenia miały 8 patronatów honorowych, 47 podmiotów było zaangażowanych w ich organizację. Były to zarówno organizacje pozarządowe, samorządy, jak i uczelnie i podmioty prywatne.

Na Konwentach wypracowano postulaty. Szczegóły dostępne są na tej stronie www.

POD PATRONATEM RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH

Od samego początki Kongres obejmuje honorowym patronatem Rzecznik Praw Obywatelskich  Adam Bodnar. Osobiście uczestniczy on w każdym Kongresie.

W tym roku w czasie swojego wystąpienia RPO wskazał najważniejsze bariery w aktywności obywatelskiej osób z niepełnosprawnościami. Zwrócił uwagę na  pozbawianie praw wyborczych osób ubezwłasnowolnionych, ograniczanie możliwości głosowania korespondencyjnego, możliwości korzystania z nakładek brajlowskich, a także braku rozwiązań umożliwiających samodzielne głosowanie osobom z niepełnosprawnością manualną. Wskazał także na niedostępność części biur poselskich i senatorskich oraz sal obrad rad gmin.

Rzecznik zwrócił także uwagą na bardzo małe postępy w dwóch obszarach wskazanych przez Komitet Prawa Osób z Niepełnosprawnościami jako szczególnie wymagające w Polsce poprawy: brak uwzględnienia w polityce publicznej sytuacji kobiet z niepełnosprawnościami oraz krytycznej stagnacji w procesie deinstytucjonalizacji.

Pozytywnie ocenił natomiast ustawę o zapewnieniu  dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami i program Dostępność Plus. RPO podkreślił również rolę ruch selfadwokatów i selfadwokatek osób z niepełnosprawnością intelektualną występujących we własnych sprawach.

EDF I PFON

Uczestnicy Kongresu mogli też wysłuchać przewodniczącego Europejskiego Forum Niepełnosprawności Yannisa Vardakastanisa, który w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę, jak ważne jest to, aby ruch osób z niepełnosprawnościami był słyszalny, by mówić o swoich prawach wspólnym, mocnym głosem.

Następnie wystąpili członkowie zarządu Polskiego Forum Osób z Niepełnosprawnościami.  W swoim wystąpieniu podkreślali, że celem organizacji  Kongresu jest wspólne działanie na rzecz zapewnienia osobom z niepełnosprawnościami możliwości  decydowania o sobie.

Decydować to znaczy być. Chcemy decydować o naszym życiu. Wierzymy, że nic o nas bez nas. Kongres jest płaszczyzną do merytorycznej dyskusji środowiska osób z niepełnosprawnością o wdrażaniu Konwencji – tak brzmiało podsumowanie tej części dyskusji.

AMBASADORZY KONWENCJI

Tradycyjnie podczas Kongresu wręczono wyróżnienia „Ambasadora Konwencji”.

W tym roku otrzymali je:

• Magdalena Szarota, współzałożycielka pierwszego w Polsce stowarzyszenia kobiet z niepełnosprawnościami,
• Piotr Krasuski, dyrektor Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju,
• mec. Katarzyna Heba, zaangażowana w działania na rzecz realizacji Konwencji,
• Mateusz Różański, dziennikarz Magazynu Integracja i portalu niepełnosprawni.pl.

PANEL DYSKUSYJNY NA SESJI GŁÓWNEJ

Dyskusja poświęcona była barierom w aktywności obywatelskiej, na jakie napotykają osoby z niepełnosprawnościami oraz rodzice osób potrzebujących wsparcia w reprezentacji. Panel moderowała Wiceprzewodnicząca PFON dr hab. Katarzyna Roszewska, a uczestnikami dyskusji byli Milena Trojanowska, Justyna Kułakowska, Monika Cycling, Krzysztof Peda i Paweł Wdówik.

W czasie panelu wybrzmiała duża różnorodność potrzeb i punktów widzenia. Uczestnicy zgodzili się jednak, że barier jest wiele i istnieje potrzeba ich niwelowania.

SZEŚĆ SESJI TEMATYCZNYCH

Następnie odbyło sześć sesji tematycznych, podczas których omawiano różne aspekty udziału osób z niepełnosprawnościami w życiu publicznym. Sesje dotyczyły następujących tematów:

• Praca – moja aktywność obywatelska,
• Self-adwokaci i self-adwokatki o wspieranym podejmowaniu decyzji,
• Wdrażanie Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami lokalnie – od planowania do skutecznego działania,
• Wybory (nie)dostępne – aspekty prawne i  techniczne,
• Warunki prawne i techniczne dostępności życia publicznego dla osób z niepełnosprawnościami,
• Idea niezależnego życia osób z niepełnosprawnościami w debacie publicznej – stan obecny, programy wyborcze i możliwości działania.

Każda z sesji zakończona została sformułowaniem postulatu.

UCHWAŁA

Na koniec uczestniczy ponownie zebrali się w sali plenarnej, gdzie podsumowano sesje tematyczne i przedstawiono postulaty, które stały się podstawą Uchwały V Kongresu Osób z Niepełnosprawnościami.

Przyjęto Uchwałę w następującym brzmieniu:

My, uczestnicy i uczestniczki V Kongresu Osób z Niepełnosprawnościami domagamy się pełnego włączenia osób z niepełnosprawnościami w życie polityczne i publiczne. Bez zapewnienia możliwości czynnego udziału w życiu publicznym osoby z niepełnosprawnościami nie będą mogły podejmować skutecznych działań w ważnych społecznie sprawach.

W tym celu żądamy:

• zwiększenia szans możliwości podejmowania zatrudnienia poprzez likwidację „pułapki świadczeniowej”,
• wprowadzenia wspieranego podejmowania decyzji i możliwości samostanowienia przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną,
• wzmocnienie lokalnej reprezentacji osób z niepełnosprawnościami i wdrażania Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami na poziomie samorządu terytorialnego,
• możliwości dokonania świadomego wyboru podczas głosowania na zasadzie równości z innymi,
• systemowości rozwiązań dotyczących dostępności, rzetelnego informowania o niej i egzekwowania jej,
• opracowania Strategii Deinstytucjonalizacji ze ścisłym współudziałem środowiska osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin dla rzeczywistej realizacji prawa do niezależnego życia w społecznościach lokalnych.

Nic o nas bez nas!

V Kongres Osób z Niepełnosprawnościami był koordynowany przez Polskie Forum Osób z Niepełnosprawnościami oraz Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, przy udziale licznych organizacji partnerskich (lista organizacji partnerskich dostępna tutaj).

Reportaż fotograficzny z V Kongresu jest dostępny w naszej galerii.

Kongres był współfinansowany ze środków otrzymanych przez Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną z Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.